تفاوت بین Bios و UEFI در نصب ویندوز چیست و کدام یک برای شما بهتر است؟

UEFI یا BIOS، کدام یک بهتر است و کدام یک را باید استفاده کنید؟ این سؤال خوبی برای هر کسی است که می خواهد بفهمد سخت افزار اصلی چگونه کار می کند تا بتواند پیچ و مهره رایانه های شخصی خود را شخصی سازی کند. به طور خلاصه، UEFI جدید تر، بهتر است و در اکثر کامپیوتر های مدرن بارگیری می شود. اما همه چیز به سادگی سیاه و سفید نیست. در اینجا خلاصه ای از ویژگی های ارائه شده توسط BIOS و UEFI و چرایی ترجیح دادن یکی از دیگری وجود دارد.

اصول اولیه

BIOS و UEFI هر دو رابط میان افزار رایانه ها هستند که به عنوان مفسر بین سیستم عامل و میان افزار رایانه کار می کنند. هر دو این رابط ها در هنگام راه اندازی رایانه برای مقداردهی اولیه اجزای سخت افزاری و راه اندازی سیستم عامل ذخیره شده بر روی هارد دیسک استفاده می شوند.

UEFI یا Legacy BIOS Boot

BIOS (سیستم اصلی ورودی خروجی) با خواندن اولین بخش هارد دیسک که آدرس دستگاه بعدی را برای راه اندازی یا کدگذاری برای اجرا دارد، کار می کند. BIOS همچنین دستگاه راه اندازی را انتخاب می کند که برای راه اندازی سیستم عامل باید راه اندازی شود. از آنجا که BIOS از همان ابتدا مورد استفاده قرار گرفته است (از دوره MS-DOS وجود دارد)، هنوز هم در حالت 16 بیتی کار می کند و میزان کدی را که می توان از ROM سیستم عامل خوانده و اجرا کرد، محدود می کند.

UEFI (رابط نرم افزار قابل توسعه یکپارچه) همین کار را کمی متفاوت انجام می دهد. تمام اطلاعات مربوط به مقداردهی اولیه و راه اندازی را به جای سیستم عامل در یک فایل .efi ذخیره می کند. این فایل بر روی هارد دیسک درون یک پارتیشن مخصوص به نام EFI System Partition (ESP) ذخیره می شود. پارتیشن ESP همچنین شامل برنامه های بوت لودر برای سیستم عامل نصب شده روی رایانه است.

UEFI به معنای جایگزینی کامل BIOS و ارائه بسیاری از ویژگی ها و پیشرفت های جدید است که از طریق BIOS قابل اجرا نیستند. در این پست برخی از این ویژگی ها را با هم بررسی خواهیم کرد.

برای مطالعه بیشتر: بهترین سیستم عامل ها برای هک کردن کدامند؟

UEFI محدودیت های اندازه که در BIOS وجود دارد را می شکند.

BIOS از Master Boot Record (MBR) برای ذخیره اطلاعات مربوط به داده های هارد دیسک استفاده می کند در حالی که UEFI از جدول پارتیشن GUID (GPT) استفاده می کند. تفاوت عمده این دو در این است که MBR از ورودی های 32 بیتی در جدول خود استفاده می کند که کل پارتیشن های فیزیکی را فقط به 4 محدود می کند. هر پارتیشن فقط می تواند حداکثر اندازه 2 ترابایت باشد، در حالی که GPT از ورودی های 64 بیتی در جدول خود استفاده می کند که پشتیبانی از امکانات اندازه هارد دیسک را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.

علاوه بر این، UEFI از HDD و SDD بزرگتر پشتیبانی می کند. حداکثر اندازه تئوری UEFI برای درایو های قابل بوت بیش از نه zettabytes (یک زتابایت برابر است با 10 به توان 21 بایت) است، در حالی که BIOS فقط می تواند از درایو های 2.2 ترابایت یا کوچکتر پشتیبانی کند.

سرعت و عملکرد

از آنجا که UEFI مستقل از پلتفرم است، ممکن است بتواند زمان بوت و سرعت رایانه را افزایش دهد. این حالت مخصوصاً وقتی هارد دیسک بزرگ در رایانه خود نصب کرده اید کاربرد خوبی دارد. این پیشرفت به نحوه پیکربندی UEFI برای اجرا بستگی دارد. UEFI می تواند هنگام راه اندازی اولیه دستگاه های سخت افزاری عملکرد بهتری داشته باشد. به طور معمول این افزایش سرعت کسری از کل زمان بوت است، بنابراین تفاوت زیادی در زمان بوت کلی مشاهده نخواهید کرد. توسعه دهندگان می توانند از محیط UEFI استفاده کنند که می تواند فرمان را از برنامه های دیگر UEFI برای بهینه سازی عملکرد سیستم اجرا کند.

امنیت

Secure boot از ویژگی های UEFI است که در ویندوز 8 پیاده سازی شده و اکنون استاندارد ویندوز 10 است. بزرگترین مزیت UEFI امنیت آن نسبت به BIOS است. UEFI می تواند به شما اجازه دهد فقط درایور ها و سرویس های معتبر در هنگام راه اندازی بارگیری شوند و مطمئن شوید که هیچ بدافزاری در هنگام راه اندازی کامپیوتر بارگیری نمی شود. مایکروسافت این ویژگی را برای مقابله با مشکلات هک در ویندوز اجرا کرد، در حالی که Mac مدت زمان زیادی است از UEFI استفاده می کند. Secure Boot با نیاز به امضای دیجیتال لودر های بوت که باید به امضای دیجیتالی توسط Core نیاز داشته باشند، کار می کند. این روند تا زمان راه اندازی کامل سیستم عامل ادامه می یابد. این ویژگی بوت امن نیز یکی از دلایل دشوار تر نصب شدن سیستم عامل دیگری بر روی دستگاه ویندوز است.

چرا باید UEFI را به جای BIOS انتخاب کنید؟

یک دلیل برای انتخاب UEFI به جای BIOS قدیمی تر، این است که اینتل دیگر قصد پشتیبانی از BIOS “سنتی” از سال 2020 به بعد را ندارد.

UEFI عملکرد و مزایای زیر را فراهم می کند:

• زبان ها: BIOS با اسمبلر نوشته می شود، در حالی که UEFI با زبان C که ساده تر است نوشته می شود.
• درایو ها: UEFI از HDD و SDD بزرگتر پشتیبانی می کند. حداکثر اندازه تئوری UEFI برای درایو های قابل بوت بیش از نه zettabytes است، در حالی که BIOS فقط می تواند از درایو های 2.2 ترابایت یا کوچکتر راه اندازی شود.
• درایور ها: UEFI دارای درایور های پیچیده و در عین حال گسسته است، در حالی که BIOS از درایور ها در گزینه ROM (حافظه فقط خواندنی) استفاده می کند. با BIOS، به روزرسانی سخت افزار نیاز به تنظیم مجدد ROM ها برای سازگاری دارد. این مشخصات مربوط به درایور های UEFI قابل جداگانه شدن و قابل ارتقاء است.
• زمان راه اندازی: در بیشتر موارد، UEFI زمان بوت سریع تری را برای سیستم عامل فراهم می کند.
• امنیت: UEFI ویژگی های امنیتی بهبود یافته ای را ارائه می دهد. “Secure Boot” از بوت شدن رایانه از طریق برنامه های بدون امضاء یا غیر مجاز جلوگیری می کند. سیستم عامل باید دارای یک کلید قابل شناسایی باشد. بدون فعال بودن Secure Boot، یک رایانه شخصی در برابر بدافزار های خراب در روند راه اندازی آسیب پذیر است.
• پردازشگر های داده: UEFI در حالت 32 بیتی یا 64 بیتی اجرا می شود. BIOS فقط در حالت 16 بیتی اجرا می شود و ممکن است فقط از 1 MD حافظه قابل اجرا استفاده کند.
• رابط کاربری گرافیکی: UEFI رابط کاربری گرافیکی بصری تری را فراهم می کند که برخلاف BIOS می توانید با ماوس و صفحه کلید پیمایش کنید.

یکی دیگر از مزایای UEFI این است که یک انجمن رابط در سطح صنعت آن را حفظ می کند و تولیدکننده آن از BIOS بیشتر است.

چرا BIOS را به جای UEFI انتخاب کنیم؟

برخی از دلایل اینکه چرا کاربر ممکن است Legacy BIOS را به جای UEFI انتخاب کند عبارتند از:

• اگر به کنترل دقیق عملکرد کامپیوتر خود نیازی ندارید، BIOS ایده آل است.
• اگر فقط درایو یا پارتیشن کوچک داشته باشید، BIOS نیز کافی است. اگرچه بسیاری از هارددیسک های جدید از حد مجاز 2 ترابایت BIOS فراتر رفته اند، اما هر کاربر به این میزان فضا نیاز ندارد.
• ویژگی Secure Boot” UEFI” ممکن است باعث شود تولید کنندگان OEM از نصب سیستم عامل های دیگر بر روی سخت افزار خود توسط کاربران جلوگیری کنند. اگر به BIOS پایبند هستید، این مسئله را کنار می گذارید.
• BIOS دسترسی به اطلاعات سخت افزاری رابط را فراهم می کند، در حالی که همه پیاده سازی های UEFI این کار را نمی کند. مشخصات سخت افزار در سیستم عامل قابل دسترسی است.

برخی از رایانه های شخصی جدید به شما امکان می دهند UEFI را در Legacy BIOS Mode اجرا کنید. کاربرانی که مایل به نگهداری ماشین آلات دارای سیستم عامل های قدیمی تر، از جمله ویندوز 7 هستند، احتمالا می خواهند این ویژگی را فعال کنند.

سخن آخر

بیشتر رایانه های شخصی مدرن با UEFI ارائه می شوند. با این کار جدید ترین محافظات امنیتی، رابط کاربری آسان تری برای تغییر کاربری دستگاه و پشتیبانی از سیستم عامل های مدرن و ویژگی های امنیتی آیان تری به شما ارائه می شود. اگرچه دلایلی برای پایبندی به Legacy BIOS یا استفاده از حالت سازگاری آن وجود دارد، اما اکثر افراد از ارتقاء به UEFI استقبال می کنند یا هرگز نمی دانند که این اتفاق افتاده است. بد نیست بدانید حتی خود من هم در هنگام نصب ویندوز 10 برای اولین بار متوجه آن شدم!

سؤالات متداول