سرویس ابری Saas، Paas و Iaas چیست ؟

سرویس های ابری در کسب و کارهای امروز بسیار کاربردی است، کار شما در هر زمینه ای که باشد باید با مزایا و معایب سرویس های ابری آشنا باشید تا بتوانید بهترین تصمیم گیری را در زمینه استفاده از خدمات آنها داشته باشید. سه نوع سرویس ابری وجود دارد که هر کدام ویژگی های خاص خودش را دارد که عبارتند از :

• Saas یا software as a service
• Paas یا platform as a service
• Iaas یا ifrastructure as a service

software as a service

Saas که به معنای نرم افزار به عنوان یک سرویس است در واقع نوعی مدل ارائه نرم افزار است و کاربران از طریق یک مرورگر وب به آن دسترسی خواهند داشت. در واقع در این سرویس یک طرف سومی وجود دارد که برنامه ها را از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می دهد. هزینه ها نیز به صورت ماهانه و بر اساس میزان استفاده کاربر محاسبه می شود. به این سرویس به نوعی می توان اجاره نرم افزار نیز گفت. با گذشت زمان استفاده از نرم افزارهای محلی و روی دسکتاپ منسوخ خواهد شد و نرم افزارها به سمت این سرویس خواهند رفت.

Saas ارتباط بسیار نزدیکی با ASP یا ارائه دهنده خدمات برنامه دارد، مدل مدیریتی Saas شبیه به ASP است به گونه ای که میزبان ارائه دهنده نرم افزار مشتری است و آن را به صورت تایید شده از طریق اینترنت تحویل می دهد. در Saas میزبان به کاربران دسترسی به یک نسخه واحد از برنامه را در بستر شبکه می دهد. کد منبع برنامه برای همه مشتریان یکسان است و هر تغییر برای همه مشتریان اعمال می شود. بسته به سطح خدماتی که ارائه می شود، داده های مشتری می تواند به صورت محلی یا ابری یا به هر دو صورت ذخیره شود. همچنین امکان ادغام برنامه Saas با دیگر نرم افزار ها از طریق رابط های برنامه نویسی وجود دارد.

برنامه های Saas برای فناوری های بنیادی تجاری از جمله ایمیل، مدیریت فروش، مدیریت ارتباط با مشتری یا CRM، مدیریت مالی، مدیریت منابع انسانی و صورتحساب ها وجود دارد. ارائه دهندگان پیشرو SaaS شامل Salesforce ، Oracle ، SAP ، Intuit و Microsoft هستند.

از جمله مزیت هایی که می توان برای این نوع سرویس ذکر کرد عبارتند از :

• عدم نیاز سازمان ها برای نصب و اجرای برنامه ها روی رایانه شخصی و یا مراکز داده خودشان
• حذف هزینه تهیه و نگهداری سخت افزار
• عدم نیاز به مجوز نصب و پشتیبانی نرم افزار
• پرداخت انعطاف پذیر
• میزان استفاده مقیاس پذیر بر حسب نیاز مشتری
• به روز رسانی های خودکار
• قابلیت دسترسی و تداوم به گونه ای که در هر مکانی که به اینترنت دسترسی داشته باشید می توانید از خدمات استفاده نمایید.

از معایب این سرویس نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• نرم افزار از فروشندگان تهیه می شود
• امکان تحمیل تغییرات ناخواسته وجود دارد
• به روز رسانی خودکار در برخی مواقع مشکل ساز خواهد بود

platform as a service

Paas به معنای پلتفرم به عنوان سرویس است که در این سرویس امکان دسترسی به محیط برنامه نویسی برای مشتریان فراهم است و آنها می توانند در محیطی که سرویس دهنده برای آنها آماده کرده است برنامه های مد نظرشان را بسازند و اجرا کنند. این سرویس ممکن است شامل ویژگی های از پیش تنظیم شده ای باشد که مشتری می تواند آن ها را انتخاب کند و استفاده نماید و همچنین امکان افزودن برخی ویژگی های مورد نظر و یا حذف ویژگی های غیر ضروری برای آن ها فراهم است. در واقع طرف سوم ارائه دهنده این سرویس ابزارهای سخت افزاری و نرم افزاری که برای توسعه برنامه مورد نیاز هستند را از طریق اینترنت به کاربران ارائه می دهد.

در این سرویس زیرساخت و برنامه کاربردی مدیریت و پشتیبانی می گردد و آپدیت سرویس ها به طور مداوم انجام می شود. هزینه ای که در نهایت مشتری پرداخت می کند براساس میزان استفاده از خدمات خواهد بود. این سرویس کاربران را از نیاز به نصب سخت افزار و نرم افزار داخلی برای توسعه و اجرای یک برنامه جدید آزاد می کند. Paas به طور معمول جایگزین کل زیرساخت های فناوری اطلاعات یک تجارت نمی شود اما هر تجارت برای ارائه خدمات کلیدی مانند میزبانی برنامه ها به ارائه دهندگان Paas متکی است.

ارائه دهندگان این سرویس یک محیط انعطاف پذیر و بهینه را ایجاد کرده اند که در آن کاربران قادر به نصب برنامه ها و مجموعه داده ها هستند و این امکان را برای کاربر فراهم می کند تا به جای زیر ساخت ها بر ایجاد و اجرای برنامه ها متمرکز شود. این سیستم زیر ساخت های محاسباتی و ذخیره سازی و همچنین ویرایش متن، مدیریت، خدمات تلفیقی و آزمایشی را ارائه می دهد و این فرصت را برای توسعه دهندگان ایجاد می کند تا نرم افزار های جدید با سرعت بیشتر و کارآمد تر را تولید نمایند.

از جمله مزیت های این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• سادگی و راحتی کاربر در کار
• فراهم کردن زیر ساخت ها و سایر خدمات فناوری اطلاعات
• دسترسی در هر مکان
• کاهش هزینه های سخت افزاری و نرم افزاری
• پرداخت انعطاف پذیر

اما معایبی نیز وجود دارد که در برخی کسب و کار ها مهم هستند مثل :

• در دسترس بودن خدمات
• اختلال در سرویس که موجب نارضایتی کاربران خواهد بود
• محدودیت های ارائه دهنده، که امکان انتقال اطلاعات وجود ندارد

ifrastructure as a service

Iaas به معنای زیر ساخت به عنوان سرویس است که مانند دیگر سرویس ها ارتباط از طریق اینترنت برقرار می شود، در این سرویس منابع محاسباتی که ارائه می شوند همان سخت افزار مجازی سازی شده است. هر سازمان برای نگهداری از نرم افزار های خودش نیازمند مجموعه ای از سخت افزار ها است و هرچه نرم افزار ها قوی تر باشند این نیاز سخت افزاری نیز بیشتر خواهد بود. این سرویس نیاز مشتری به سخت افزار را حل می کند و به طرز قابل توجهی هزینه ها را کاهش می دهد.

در واقع این سرویس یک ارائه دهنده ابر میزبان اجزای زیر ساختی است که در یک محل مانند سرور یا یک سخت افزار ذخیره سازی وجود دارد. این سرویس همچنین طیف وسیعی از خدمات را همراه با این زیر ساخت ارائه می دهد که شامل صورتحساب دقیق، نظارت، دسترسی به سیستم و امنیت است و علاوه بر این ها امکان تهیه نسخه پشتیبان و تکثیر و بازیابی را نیز فراهم می کند. این سرویس سطح بیشتری از اتوماسیون را نیز برای مشتری فراهم می کند و می تواند خط مشی های مورد نظرش را برای کنترل و پیاده سازی خدمات مورد نیازش فراهم کند.

این سرویس به عنوان مثال امکان ایجاد ماشین مجازی یا VMs را فراهم می کند و کاربر می تواند سیستم عامل نصب نماید. خدمات وب آمازون یا AWS و همچنین Google Cloud Platform نمونه هایی از ارائه دهندگان مستقل سرویس Iaas است.

مزیت این سرویس در موارد زیر خلاصه می شود :

• آسان، سریع و مقرون به صرفه است
• امکان اجاره زیر ساخت فراهم است
• به دلیل نیاز نداشتن به فضای زیاد بسیار کاربردی است
• انعطاف پذیری پرداخت وجود دارد

در کنار مزایا این سیستم نیز معایبی دارد که عبارتند از :

• این نوع صورتحساب برای برخی مشاغل مشکل ساز است
• امکان دارد هزینه ها کمی بالاتر از حد انتظار باشد
• به کنترل مستقیم و پیوسته نیاز دارد

در این مطلب اطلاعاتی در ارتباط با اینکه سرویس ابری Saas، Paas و Iaas چیست عنوان شد. توجه داشته باشید که فضای ابری در آینده کاربرد های بیشتری خواهد داشت و اکثر مشاغل با توجه به امکانات و خدمات به سمت یکی از این سرویس ها خواهند رفت.

برای کسب اطلاعات در زمینه سرور اختصاصی و یا هاست ابری می توانید به مقالات مربوط به آن ها مراجعه کنید.