ما سعی داریم در این مقاله شما را به صورت کامل با کاربرد و مزایای وب 3 آشنا کنیم. اصطلاح وب3 در سال 2014 توسط گاوین وود، یکی از بنیانگذاران بلاک چین ابداع شد. سوالاتی که در بخش زیر مطرح می شود، سوالات مهمی هستند که بعد از مطالعه این مقاله به پاسخ آن ها خواهید رسید.
وب 3 چیست؟ چرا همه جا نام آن را می شنویم؟
چه مزایا و امکاناتی برای ما دارد؟
چرا به آن نیاز داریم؟
وب 3 (WEB 3) چیست؟
وب3 ایده ای برای بازگو کردن شبکه جهانی وب با روشی جدید، مبتنی بر فناوری بلاک چین است، که شامل مفاهیمی مانند غیر متمرکز سازی و اقتصاد مبتنی بر توکن را در خود جای داده است. در ادامه این مقاله به توضیح اصطلاحات مهم وب 3 و ارز دیجیتال می پردازیم.
تفاوت اینترنت نسل های 1،2،3
اینترنت نسل 1
اینترنت نسل 1
و نسل 2
تفاوت نسل های مختلف اینترنت
نسل 1 تا 3
اولین نسخه اینترنت معروف به وب 1 در اواخر دهه 1990 شناخته شد و شامل مجموعه ای از لینک ها و صفحات اصلی بود. شما نمی توانستید کار دیگری بجز خواندن محتوا و تولید محتوا های اولیه برای دیگران انجام دهید.
اینترنت نسل 2
پس از وب 1، وب 2 شناخته شد که کاربران آن را به عنوان نسخه نوشتنی و خواندنی وب می شناسند. با اشاره به این ویژگی که به شما امکان میدهد فایلها را باز کنید و ویرایش کنید نه اینکه فقط آن ها را مشاهده کنید. این نسخه از اینترنت به مردم این امکان را می داد که نه تنها از محتوا های ایجاد شده استفاده کنند، بلکه محتوای خود را ایجاد کرده و در وبلاگ هایی مانند Tumblr، انجمن های اینترنتی و بازار هایی مانند Craigslist منتشر کنند که بعد ها، ظهور پلتفرم های رسانه های اجتماعی از جمله فیس بوک، توییتر و اینستاگرام، اشتراک گذاری محتوا را به مرحله جدیدی رساند. بعد از مدتی عموم مردم از نحوه جمع آوری داده های شخصی آن ها توسط غول های فناوری و استفاده برای ایجاد تبلیغات و کمپین های بازاریابی مناسب، آگاه شدند.
به خصوص فیس بوک که بارها به دلیل نقض قوانین حفظ حریم خصوصی داده ها، با 5 میلیارد دلار جریمه در سال 2019 مورد توجه و مورد ضربه قرار گرفت. این بزرگ ترین جریمه ای بود که تاکنون توسط کمیسیون تجارت فدرال (FTC) صادر شد.
اگرچه WEB2 خدمات رایگان شگفت انگیزی را برای جهان به ارمغان آورد، اما بسیاری از مردم از ویژگی های زیبا و جدیدی که این شرکت های بزرگ فناوری ایجاد کرده اند خسته شده اند و می خواهند کنترل بیشتری بر داده ها و محتوای خود داشته باشند. همین موقع است که وب3 مطرح می شود.
اینترنت نسل 3
وب 3 را می توان با عنوان های “خواندن، نوشتن و داشتن” درک کرد. به جای استفاده از پلتفرم های فناوری رایگان در ازای داده های کاربر، کاربران می توانند خود در اداره و عملکرد پروتکل ها شرکت کنند. مفهوم آن این است که افراد می توانند به مشارکت کنندگان و سهامداران تبدیل شوند، نه فقط مشتری یا محصول.
در وب 3، به سهام، توکن یا رمز ارز گفته می شود و آن ها مالکیت شبکه های غیر متمرکز معروف به “بلاک چین” را نشان می دهند. اگر به مقدار کافی از این توکن ها را در اختیار داشته باشید، در شبکه حرفی برای گفتن دارید.
در وب 3، توسعهدهندگان معمولاً برنامههایی را نمیسازند که روی یک سرور اجرا شوند و همچنین دادههایشان را در یک پایگاه داده ذخیره نمی کنند. در عوض، برنامه های وب 3 بر روی بلاک چین ها و شبکه های غیر متمرکز بسیاری از نود های همتا به همتا ( peer to peer ) اجرا می شوند، یا ترکیبی از این دو که یک پروتکل کریپتواکونومیک ( cryptoeconomic protocol) را تشکیل می دهد. این برنامه ها اغلب به عنوان dapps (برنامه های غیرمتمرکز) شناخته می شوند که این اصطلاح در فضای وب 3 کاربرد دارد.
ارائه دهندگان اینترنت برای دستیابی به یک شبکه غیر متمرکز پایدار و ایمن با یکدیگر برای ارائه بالا ترین سرعت و کیفیت در رقابت تنگاتنگی هستند. هنگامی که در مورد مزایای وب 3 صحبت می کنیم همیشه بخشی از صحبتمان در مورد رمز ارزها می باشد.
این به این دلیل است که رمز ارز ها نقش مهمی در بسیاری از این پروتکل ها را دارند. این پروتکلها اغلب ممکن است خدمات مختلفی مانند محاسبات، ذخیرهسازی، پهنای باند، هویت، میزبانی و سایر سرویسهای وب را که معمولاً توسط ارائهدهندگان سرور ابری در گذشته ارائه میشد، ارائه دهند. مردم می توانند با مشارکت در پروتکل ها از راه های مختلف در دو سطح فنی و غیر فنی امرار معاش کنند.
تفاوت های اینترنت و وب
یک واقعیت مهم که باید قبل از شروع هر بحثی درمورد وب، از آن آگاه باشید این است که وب با اینترنت متفاوت است. اینترنت تجهیزات فیزیکی شبکه و رایانههایی است که تمام نقاط جهان را بهم متصل نگه میدارد، همراه با پروتکل اینترنت که نحوه ارتباط همه این دستگاهها با یکدیگر را توضیح میدهد.
وب یکی از انواع خدمات (یا گروهی از خدمات) است که در اینترنت اجرا می شود. وب رایجترین بخش اینترنت است که کاربر در آن قرار دارد، اما سایر سرویسها (مانند FTP یا BitTorrent) بخشی از وب نیستند. آن ها فقط پهنای باند یکسانی را به اشتراک می گذارند.
ایده وب 3 به این مورد اشاره دارد که یک فضایی باشد تا توسط مقام خاصی کنترل نشود (شخص و یا شرکت ارائه دهنده برنامه به داده های کاربران دسترسی نداشته باشد). اینکه حتما کسانی که می توانند اطلاعات کاربران را بررسی کنند دولت یا شرکت های خاص باشند در این وب بی ربط و بی معنا است، Web3 (از لحاظ نظری) داده های کاربر و محتوای وب را در اختیار تمامی کاربران قرار می دهد. همچنین این امکان را فراهم می کند که کاربران بتوانند از اطلاعات خود سود ببرند و با سرمایه های خودشان هر روز در اینترنت خرید و فروش انجام دهند. همچنین مرجع مرکزی ای ندارد که همه داده ها را در اختیار داشته باشد و از آن سود ببرد.
برنامه های web3 متن باز هستند به این معنا که همه می توانند به صورت کاملا شفاف الگوریتم را مشاهده کنند و امکان ندارد که یک برنامه بتواند به صورت مخفیانه به سیستم ها نفوذ کند.
مزایای وب 3
برخی از اساسی ترین مزایای وب 3 شامل موارد زیر است:
مالکیت
به عنوان یکی از مهم ترین مزایای وب 3 می توان از “مالکیت” نام برد. Web3 با فناوری بلاک چین و تمرکز زدایی، دموکراتیزه کردن تولید محتوا و حذف واسطه ها قدرت می گیرد. در مقابل، Web3 به کاربران این امکان را می دهد که به طور مستقیم برای مشارکت و فعالیت خود توکن کسب کنند. این توکن ها ارزش پولی واقعی دارند و به کاربران مالکیت حقیقی پروژه هایشان را می دهند.
حریم خصوصی یکی از مهم ترین مزایای وب 3
یک سیستم غیر متمرکز به شما امکان می دهد هویت آنلاین و اطلاعات شخصی خود را کنترل کنید. در وب 3 کنترل دقیق تری بر روی اینکه چه اطلاعاتی در مورد شما به صورت آنلاین در دسترس است و چه کسانی می توانند به آن دسترسی داشته باشند، خواهید داشت. علاوه بر این، شما یک راه امن رمزنگاری برای اثبات دقیق بودن اطلاعات دریافت می کنید.
امنیت
برخلاف سیستم فعلی، که در آن اطلاعات به راحتی قابل کپی یا سرقت بدون اطلاع کاربر است، فناوری بلاک چین ایمن و ضد دستکاری است. داده ها را نمی توان بدون شناسایی تغییر داد یا هک کرد. با این حال، ممکن است بسیاری از برنامه های ناامن نیز در وب 3 وجود داشته باشد که توصیه می شود فقط از برنامه های وب 3 ممیزی شده استفاده کنید. امنیت نیز یکی از مزایای بسیار مهم در وب 3 می باشد.
فرصت
پروژه های Web3 متن باز هستند و هر کسی می تواند بر روی آن ها پروژه های دیگر بسازد. وب 3 مانند بلوک های لگو کار می کند، به این معنا که هر قسمت را می توان به هم متصل کرد و دوباره از آن استفاده کرد. این ویژگی «ترکیبپذیری» نامیده می شود که راه را برای استفاده از پروژههای موجود برای ایجاد چیز های جدید هموار می کند و تولید پروژههای جدید نوآورانه با ارزش واقعی را آسان می کند.
شراکت و همکاری
یکی دیگر از مزایای مهم وب 3 امکان شراکت و همکاری است. وب 3 بر روی یک DAO (سازمان مستقل غیر متمرکز)، یک مدل مدیریتی جدید بدون هیئت مدیره و مدیران اجرا می شود. در عوض DAO ها بر اساس مجموعه ای از قوانین نوشته شده در کد عمل می کنند و به تعداد نامحدودی از افراد اجازه می دهد در آن شرکت کنند. تخمین زده می شود که بسیاری از شرکت های سنتی مدل عملیاتی خود را در 10 تا 15 سال آینده به DAO تغییر دهند.
برخی از فناوری هایی که در وب 3 مورد استفاده قرار می گیرند:
فناوری بلاک چین
(Blockchain Technology)
فناوری بلاک چین شاید یکی از فناوریهایی باشد که الهامبخشترین ایده Web3 بوده است. بلاک چین یک دفتر کل یا سابقه ای از تراکنش ها است. بلاک چین به طور کامل در چندین رایانه که در سراسر اینترنت پخش شده است وجود دارد. هر زمان که یک “بلوک” جدید از تراکنش ها به زنجیره اضافه می شود، همه نسخه های پایگاه داده باید تایید کرده و اصلاح شوند.
همه تراکنش ها برای دید عموم باز و دائمی هستند. هر گونه تلاش برای دخالت در رکوردها، زنجیره را خراب می کند و از آنجایی که بخش های مختلف داده در سراسر وب پخش شده است، هیچ مقام مرکزی نمی تواند آن را کنترل کند. فناوری بلاک چین را می توان در هر برنامه کاربردی برای ثبت سوابق تراکنش ها استفاده کرد، اما اکثر مردم آن را با ارز دیجیتال (Cryptocurrency) مرتبط می دانند که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
ارز دیجیتال
(Cryptocurrency)
ارز دیجیتال (به عنوان «کریپتو» نیز شناخته میشود) پول نقد دیجیتال یا غیر متمرکز است که توسط هیچ دولت یا مقام مرکزی مانند بانک کنترل نمیشود. ارز دیجیتال برای ثبت میزان ارز و اینکه چه کسانی آن را در اختیار دارند، از فناوری بلاکچین استفاده می کند.
(ICOs)
پیشنهادات اولیه سکه مربوط به ارز های رمزنگاری شده است زیرا «سکههای» ارائه شده رمزنگاری شده هستند. هنگامی که نوع جدیدی از ارز دیجیتال اختراع می شود (احتمالاً یک نوآوری هیجان انگیز را نیز به همراه خواهد داشت)، شما به پول اولیه برای به دست آوردن ارز ها نیاز دارید. افرادی که در یک ICO پول می گذارند، رمزارز را می خرند در حالی که ارزشی ندارد و امیدوار هستند که مانند بیت کوین و اتریوم یک شبه به اوج خود برسد و ثروتمند شوند.
ICO ها گاهی بیشتر از سهام یک شرکت فروخته می شوند، با این که هیچ مالکیتی به خریداران نمی دهد. سپس ارزش سکه ها به میزان ارزش شرکت یا محصولات آن شرکت مرتبط می شود. به همین دلیل است که ICO ها در بین استارتاپ هایی که به دنبال منابع مالی ای هستند که شامل بانک، سرمایهگذاران یا سرمایه مخاطرهآمیز نمیشود، بسیار محبوب بودهاند.
اما تبلیغات زیادی در مورد ICO ها وجود داشته است و کلاهبرداری ها نیز خریداران را آزار داده است و بسیاری از افراد پول خود را از دست داده اند. این به این دلیل است که ICO ها هنوز مانند IPO (پیشنهاد عمومی اولیه) تنظیم نشده اند و هر کسی می تواند یک ICO راه اندازی کند.
(NFT)
شاید برایتان تکراری باشد اما NFT ها سنگ بنای دیگری از Web3 هستند. NFT ها در اصل نوعی رمزنگاری هستند اما وقتی از یک سرویس مبتنی بر ابر مانند Google Docs استفاده می کنید، در واقع از یک برنامه متمرکز استفاده می کنید.
برنامه های غیرمتمرکز
(dApps)
وقتی از یک سرویس مبتنی بر ابر مانند Google Docs استفاده می کنید، از یک برنامه متمرکز استفاده می کنید. Google به تمام اطلاعات موجود در اسناد شما دسترسی دارد، می تواند همه آن ها را بخواند و کنترل کند. مبادله به این صورت شکل می گیرد که میتوانیم اطلاعات خود را در فضای ابری ذخیره کنیم، به راحتی با دیگران همکاری کنیم و از فهرست طولانی امکانات برنامههای ابری لذت ببریم.
اینجا است که برنامههای غیر متمرکز یا «dApps» ظاهر می شوند. اکثر dApp ها از بلاک چین و اتریوم برای انجام محاسبات آنلاین خود استفاده می کنند و به این ترتیب محاسبه برای استفاده از هزینه های «گاز» اتریوم پرداخت می شود. با این حال، dApps برای عمومی، منبع باز و ایمن بودن از طریق رمزنگاری با الزامات Web3 مطابقت دارد. بنابراین کاربران dApp دادههای خود را کنترل میکنند و در عین حال از قدرت محاسباتی مبتنی بر ابر برای اجرای هر عملکردی که یک dApp خاص برای آن طراحی شده است بهره می برند.
بلاک چین اتریوم برای پشتیبانی از فناوری های Web3 طراحی شده است و حتی دارای یک کتابخانه اختصاصی جاوا اسکریپت به نام Web3.js است تا به توسعه دهندگان کمک کند تا پروژه های Web3 خود را سریع انجام دهند.
متاورس
(metaverse)
Metaverse چشم اندازی است از اینکه رابطه آینده ما با وب چگونه خواهد بود. برای ایجاد یک تجربه کاربری پایدار و یکپارچه، به شدت به واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) بستگی دارد. در Metaverse، تجهیزات دیجیتالی که شما در اختیار دارید با دنیای طبیعی ترکیب می شوند و شما با وب به شیوهای بسیار تجسم یافته تر تعامل می کنید. کمی شبیه دنیای مجازی Ready Player One است، اما امیدواریم که کمی کمتر تخیلی باشد.
با توجه به این که دنیا دارد به سمت وب 3 حرکت می کند توصیه می کنم با محیط های وب 3 و فناوری های مختلف آن آشنا شوید تا در آینده اگر به آن نیاز پیدا کردید، بتوانید از دانش تان در این زمینه استفاده کنید. امیدوارم از مطالعه مقاله مزایای وب 3 لذت برده باشید.✋🏻